Ventilatör  Nedir ?

Ventilatör solunum destek cihazıdır. Cerrahi sırasında veya ciddi bir akciğer hastalığının tedavisi veya normal solumayı etkileyen başka bir durum söz konusu olduğunda ventilatör kullanılabilir. Ventilatör çoğunlukla hastanelerde ancak bazen ev ortamında da kullanılırlar.

Ventilatör; mekanik ventilatör, respiratör, solunum cihazı veya yapay solunum cihazı olarak da adlandırılır.

Ventilatör, kendi başına nefes alamayan ya da nefes almakta güçlük çeken hastaların nefes almasını sağlayan cihazın adıdır. Bir başka deyişle respiratör olarak anılan bu cihazın Türkçe karşılığı solunum cihazıdır. Ventilatörlerin sağlık alanında geniş ve etkili bir kullanım alanı vardır. Özellikle ALS hastası olanlar için ventilatör cihazı büyük önem taşır. Bunun yanı sıra, farklı neden ve hastalıklardan dolayı solunum sıkıntısı çekenler de aynı cihaz sayesinde nefes alır.

Ventilatör cihazının en temel amacı, nefes almakta güçlük çeken kullanıcıların işini kolaylaştırarak hava hareketini artırmaktır. Ventilatörler doğal yoldan nefes alamayan hastaların akciğerlerine solunabilir hava hareketleri gönderir. Bu mekanik solunum cihazları sayesinde pek çok hasta rutin nefes alma işlemini gerçekleştirir.

Genel olarak ventilatör cihazı bilgisayarlı mikroişlemci desteği ile kullanıma sunulur. Günümüzde bilgisayarlı sistemleri ile tanınsa da aynı cihaza ait elle çalıştırılmaya uygun torba valf makinesi türleri de vardır.

En önemli yaşamsal fonksiyonlardan biri olan solunumun herhangi bir sebeple yapay olarak sürdürülmesine mekanik ventilasyon denir. Solunum yetmezliğinin tedavisinde uzun süreli mekanik ventilasyon önemli ve başarılı bir tekniktir. Solunumu yapay olarak sağlayan veya hastanın mevcut solunumuna destek olan tıbbi cihazlara ise mekanik ventilatör adı verilir. Özellikle, göğüs duvarıyla alakalı rahatsızlıkların veya nöromusküler hastalıkların tedavisi için tüm dünyada giderek daha yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. 1980 yılından itibaren mikroişlemci kontrollü ventilatörler hızla yaygınlaşmaya başlamıştır. Mikroişlemciler sayesinde solunum modları da oluşturulabilmiştir. Solunum modlarına örnek olarak, basınç kontrollü, basınç destekli, volüm kontrollü veya volüm destekli modlar verilebilir. Hastanın tıbbi ihtiyaçlarına uygun mod seçilip doğru parametreler ayarlanırsa daha etkin bir tedavi sağlanabilir. Günümüzde, yoğun bakımlarda, ambulanslarda veya evlerde kullanılabilen bu cihazlar hastaların tedavi sürecinin ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir.

Kimler Ventilatöre Gereksinim Duyar?

Ventilatörler en sık ameliyat sırasında genel anestezi altındaki hastalarda kullanılır. Anestezi oluşturmakta kullanılan uyku ilaçları, güçlü ağrı kesiciler ve kas gevşemesi sağlayan ilaçlar solunum sistemini etkilerler. Bu nedenle solunumu desteklemek için ventilatör kullanılır.

Ayrıca bir hastalık veya durum sonucu akciğer fonsiyonları bozulduğunda da ventilatör ile solunumu desteklemek gerekebilir.

Akciğer Fonksiyonları Bozulduğunda Solunum Destek Tedavisi

Bir hastalık, bir durum veya başka bir etken solunumu bozduğunda ventilatör gereksinimi doğabilir. Kişi kendisi soluyabiliyor olsa bile solumak için büyük bir çaba ve enerji harcaması gerekebilir. Nefes darlığı ve ciddi bir rahatsızlık hissedebilir. Ventilatör böyle bir durumda solumayı kolaylaştırabilir, soluma işini azaltabilir. Kendisi nefes alamayan hastalar da ventilatöre bağlanırlar.

Akciğer fonksiyonlarını etkileyen birçok hastalık, durum ve etken vardır:

• Pnömoni ve diğer infeksiyonlar
• KOAH (Kronik Obstruktif Akciğer Hastalığı) veya diğer akciğer hastalıkları
• Soluma işlevinde rolü olan sinirleri ve kasları etkileyen hastalıklar, yaralanmalar, durumlar (Üst Omurilik Yaralanmaları, Çocuk Felci-Polio, Miyasteni Gravis, Guillain - Barre, Amiyotrofik Lateral Skleroz-ALS)
• Kafa travması, beyin kanaması, inme
• Yüksek dozda ilaç alınması

Ventilatör kişi iyileşinceye kadar nefes almasına yardım eder. Eğer kendi başına yeterli soluyacak kadar bir iyileşme olmaz ise kalan yaşam boyunca ventilatör gereksinimi devam edebilir.

Hastanıza Uygun Ev Tipi Mekanik Ventilatör Cihazı Hangisidir?

Özellikle yoğun bakım sürecinde olan veya hastanenin belirli bölümlerinde yatan hastalar, doktorları uygun görürse eve çıkarılarak tedavilerine ve bakımlarına ev ortamında devam edebilirler. Bu tip hastaların trakeostomileri varsa ve solunumsal kronik bir rahatsızlığa sahiplerse mekanik ventilatör cihazıyla solunum desteği verilmektedir. Bu cihazlar hastane sürecinde kullanılabildiği gibi evde de kullanılabilmektedir. Hastalar eve çıkarıldıklarında solunumlarına mekanik ventilatör cihazıyla devam ederler. Ev tipi mekanik ventilatör cihazının diğerlerinden bazı farkları vardır. Özellikle evde bakılan hastaların ihtiyacı olan özelliklerle donatılmıştır. Bu cihazlar invaziv veya non-invaziv olarak hastaya bağlanabilir. Bunun ne demek olduğunu yazının ilerleyen bölümlerinde anlatacağım. Mekanik ventilatör cihazları hastanın solunum eforuna destek olur, eğer hastanın solunum eforu yoksa cihaz tarafından solunum sağlanır.

Ev tipi mekanik ventilatör cihazının modları ve parametreleri bir hekim önerisiyle hastanın ihtiyaçlarına uygun şekilde ayarlanır. Ayrıca bu cihazlarda bazı alarmlar vardır. Cihaz solunum sağlarken, bazı solunumsal parametreleri de sürekli olarak ölçer. Solunumsal değerler ayarlanan limitlerin dışına çıktığında, cihaz sesli ve görsel olarak alarm verir. Bu sayede acil durumlarda hastaya müdahale edilebilir.

Ventilatör Cihazı Nerede Kullanılır?

Sağlık alanında kolaylık sağlayan birçok cihazdan biri olan ventilatörler, pek çok hasta için hayati önem taşır. Özellikle, cihaza bağlı olarak nefes alabilen hastalar hayatın her alanında ventilatör desteğine ihtiyaç duyar. Bu nedenle, ventilatör cihazları farklı kullanım alanlarına ve ortamlara hitap edecek şekilde tasarlanır. Ventilatör cihazı özellikle hastane ve yoğun bakım ünitelerinde sıklıkla ihtiyaç duyulanlar arasında yer alır. Acil tıpta ve anesteziyolojide ventilatör cihaz desteği gerekli olan ürünler arasındadır.

Ventilatör İle Solunum Desteği Ne Kadar Devam Eder?

Ameliyat bittikten sonra hasta kendisi yeterli soluyabilecek duruma gelince ventilatöre ihtiyaç kalmaz.

Ama bazı insanlar ventilatörlere çok uzun süreler için veya kalan yaşamlarının belki de tümünde ihtiyaç duyabilirler. Bu gibi durumlarda ventilatörler hastane dışında - bakım evlerinde veya hatta evde de kullanılabilirler.

Ventilatör bazı özel koşullar dışında hastalığı veya durumu tedavi etmezler, sadece yaşam desteği için kullanılırlar.

Ventilatör Tedavisinden Ne Beklenmelidir?

Ventilatörler ağrıya neden olmazlar. Hava yolundaki tüp bir miktar rahatsızlık verebilir. Yemek yiyebilme ve konuşabilmeyi de engelleyebilirler. Havayolu içine yerleştirilmiş olan tüp ağızdan (veya bazan burundan) yerleştirilmiş bir endotrakeal tüp olabileceği gibi boyun ön duvarından doğrudan nefes borusuna girilerek yerleştirilen bir trakeostomi tüpü de olabilir. Trakeostomi tüpü varlığında yemek yemek ve konuşmak mümkün olabilir.

Ventilatör günlük etkinlikleri ve hareketleri büyük ölçüde kısıtlar. Yatağın içinde veya bir koltukta oturabilmek mümkün olsa bile çok fazla hareket etme ve bulunulan ortamdan uzaklaşma imkanı yoktur.

Uzun süre ventilatör gereksinimi olduğunda taşınabilir bir cihaz kullanılabilir. Böyle bir cihaz kişinin daha rahat hareket etmesini, dışarı çıkmasını sağlayabilir ancak ventilatörün sürekli olarak kişinin yanında taşınmasını gerektirir. Hastanın içinde bulunduğu duruma göre ventilatörün ayarlanması ile cihazın akciğerlere hava göndermesini sağlayan mekanizma tetiklenerek harekete geçirilebilir. Bu mekanizmanın hasta tarafından önceden ayarlanan süre içinde çalıştırılamadığı, tetiklenemediği durumlarda da ventilatör otomatik olarak akciğerleri havalandırır.

Ventilatör Cihazı Çeşitleri

Solunum cihazlarına (ventilatör) yakından bakacak olursak, 2 tür ventilasyon (hava sağlama) metodu karşımıza çıkmaktadır. Bunlar;

Non-invaziv Mekanik Ventilasyon

İnvaziv Mekanik Ventilasyon

Non-invaziv Mekanik Ventilasyon Nedir?

İnvaziv kelimesi, cerrahi işlem gerektiren işlemler olarak tanımlanır. Non-invaziv kelimesi ise cerrahi işlem gerektirmeyen uygulamalardır.

Non-invaziv ventilasyon, cerrahi işleme gerek kalmadan uygulanabilen ventilasyon yöntemidir. Bu teknik durumu çok ciddi olmayan hastalarda tercih edilmektedir. Hastanın ağız ve burun yolunu kapsayan bir maske yardımıyla oksijen destekli solunum cihazına bağlantı sağlanır.

İnvaziv Mekanik Ventilasyon Nedir?

İnvaziv sözcüğü cerrahi işlem gerektiren uygulamalarda kullanılmaktadır. İnvaziv mekanik ventilasyon metodu ağır derecede solunum yetmezliği hastalarında tercih edilir. Bu uygulama yalnızca yoğun bakım ünitelerinde kullanılır ve uzman doktor gözetimi gerekmektedir. Bu uygulamalarda hastanın akciğerine ulaşabilecek bir borunun takılması uygundur. Bu borunun takılması işlemine “entübasyon” denir. Bu borunun takılı olduğu hastalara ise “entübe edilmiş hasta” denir.

Ventilatör Cihazı Nasıl Çalışır?

Mekanik ventilatör cihazları, genellikle solunum yetmezliği veya solunum desteği gerektiren hastaların solunum fonksiyonlarını desteklemek veya yerine getirmek için kullanılan tıbbi cihazlardır. İşleyişlerini temel olarak havayı akciğerlere sağlayarak veya akciğerlerden çıkarak, solunum sürecini desteklemek üzerine kurarlar. İşte mekanik bir ventilatör cihazının genel işleyişi:

1. Hava Yolu Bağlantısı: Mekanik ventilatör cihazı, hastanın solunum sistemine bağlanan bir hava yolu tüpü veya maske aracılığıyla hastanın solunum sistemine doğrudan erişim sağlar.
2. Hava Basıncı ve Hacmi Kontrolü: Ventilatör cihazı, belirli bir basınç veya hacimde hava sağlayarak, hastanın akciğerlerine hava verir. Bu, hastanın solunum hareketini başlatır veya destekler.
3. Solunum Hareketlerinin İzlenmesi: Mekanik ventilatör cihazı, hastanın solunum hareketlerini izlemek için çeşitli sensörler veya algoritmalar kullanır. Bu, hastanın solunum hızı, derinliği ve ritmi gibi faktörleri dikkate alarak hava basıncını veya hacmini ayarlamaya yardımcı olur.
4. Solunum Ayarları ve Modları: Mekanik ventilatör cihazları genellikle farklı solunum modlarına ve ayar seçeneklerine sahiptir. Bu modlar, hastanın ihtiyaçlarına ve solunum yetmezliği tipine göre özelleştirilebilir. Örneğin, basınç kontrollü ventilasyon (PCV), hacim kontrollü ventilasyon (VCV), basınç destekli ventilasyon (PSV) gibi modlar mevcuttur.
5. Alarm Sistemi: Mekanik ventilatör cihazları, solunum problemleri, hava yolu tıkanıklıkları, basınç dalgalanmaları veya diğer anormallikler gibi durumları algılayan bir alarm sistemine sahiptir. Bu alarm sistemleri, sağlık uzmanlarını olası sorunlara karşı uyararak hızlı müdahaleyi sağlar.
6. Veri Kaydı ve İzleme: Bazı modern mekanik ventilatör cihazları, hastanın solunum verilerini kaydedebilir ve izleyebilir. Bu veriler, solunum paternleri, gaz analizleri ve diğer önemli parametrelerin değerlendirilmesine yardımcı olabilir.

Mekanik ventilatör cihazlarının çalışma prensipleri ve özellikleri, cihazın marka ve modeline göre değişebilir. Bu nedenle, belirli bir ventilatör cihazının nasıl çalıştığını tam olarak anlamak için kullanım kılavuzuna veya sağlık uzmanınıza başvurmanız önemlidir.

Ventilatör Cihazı Bakımı Nasıl Yapılır?

Ventilatör cihazlarının düzenli bakımı, cihazın uzun ömürlü ve güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlamak için önemlidir. Ayrıca, hijyenik bir ortamda kullanılan ventilatörler, hastanın sağlığını korumak için kritiktir. İşte ventilatör cihazlarının bakımını yapmak için bazı temel adımlar:

1. Günlük Temizlik: Ventilatör cihazının dış yüzeyini günlük olarak temizlemek önemlidir. Toz ve kir birikmesini önlemek için yumuşak bir bez veya antibakteriyel bir bezle silin.
2. Filtrelerin Değiştirilmesi: Hava giriş ve çıkışında bulunan filtrelerin düzenli olarak değiştirilmesi gerekir. Filtreler, hava akışını temizler ve cihazın verimliliğini artırır. Kullanım kılavuzunda belirtilen sıklıkta filtreleri değiştirin.
3. Hava Yolu Tüplerinin Temizliği: Hastanın solunum yolu tüplerini düzenli aralıklarla temizlemek önemlidir. Kullanılan tüpleri sabunlu suyla yıkayın, durulayın ve kurumaları için asın. Eğer mümkünse, tek kullanımlık tüpleri tercih edin ve gerektiğinde değiştirin.
4. Su Haznesinin Temizliği (Eğer Var İse): Bazen ventilatör cihazları, nemlendirici özellikle bir su haznesine sahiptir. Bu su haznesini düzenli olarak temizleyin ve içerisinde birikmiş olan suyu değiştirin. Bu, bakteri veya mantar oluşumunu önler.
5. Alarm Sistemini Kontrol Edin: Ventilatör cihazının alarm sistemini düzenli olarak kontrol edin ve gerekirse ayarlarını yapılandırın. Alarm sistemleri, hava yolu tıkanıklığı, basınç dalgalanmaları veya diğer anormallikleri algılar.
6. Periyodik Bakım: Belirli aralıklarla, genellikle üretici tarafından belirtilen periyodik bakım işlemlerini yapın. Bu bakım genellikle daha detaylı bir temizlik, iç mekanizmaların kontrolü ve gerekirse parça değişimi içerebilir.
7. Profesyonel Bakım ve Servis: Eğer cihazda herhangi bir sorun fark ederseniz veya düzenli bakım işlemlerini kendiniz yapamıyorsanız, yetkili bir servis sağlayıcısından yardım alın. Profesyonel servis, cihazın uzun ömürlü ve güvenilir bir şekilde çalışmasını sağlar.

Ventilatör cihazlarının bakımı, cihazın doğru çalışmasını ve hastanın sağlığını korumasını sağlamak için önemlidir. Bu nedenle, düzenli olarak bakım yapmayı ve cihazı kullanmadan önce kullanım kılavuzunu dikkatlice incelemeyi unutmayın.

Portatif Mekanik Ventilatör Kullanımı

Mekanik ventilatörler üretici firmalara göre görünüş olarak farklı görünse, üzerinde farklı işaretler olsa da genel mantığı ve venttilatör modları aynıdır. Belli başlı ortak ventilasyon modlarında çalışan bu cihazların kullanım mantığını anlarsak eğer, markası ne olursa olsun portatif mekanik ventilatör kunlanımı bir sorun olmaktan çıkacaktır. Öncelikle mekanik ventilatör modları hakkında bilgi verelim.

Kontrollü mekanik ventilasyon/AUT modu: Bu ventilatör modu solunum çabası olmayan kısacası hastanın hiçbir şekilde spontan solunumunun olmadığı durumlarda kullanılan moddur. Cihaz bu durumda hastaya sülkli kendi kontrolünde ayarladığımız miktarlarda ventilasyon işlemi sağlar. Genellikle ventilatörlerin ilk açıldığı ventilatör modudur.

Ast/Asist Modu: Hastanın belirli bir solunum çabası olduğu ancak bu solunum çabasının yeterli olmadığı durumlarda asist modu kullanılmalıdır. Bu modda cihaz spontan solunumun olduğu, ancak solunum yetersiz olduğu durumlarda solunuma destek olmaktadır. Spontan solunumun olmadığı aralarda ise solutma işlemini tamamen kendisi devralır.

CPAP: Bu ventilatör modu tüm ventilatörlerde yoktur. Özellikle akciğer ödemi ve şiddetli KOAH ataklarında hastanın akciğerlerinde sürekli bir pozitif basınç oluştutarak kapalı hava yollarını ve alveolleri açarak solumu rahatlatmada kullanılan non invaziv bir ventilaşyon şeklidir.

Yukarıdaki ventilasyon modları genellikle portatif mekanik ventilatör kullanımı becerisinin ilk basamaklarıdır. Uygun ventilasyon moduna karar verildikten sonra ventilatör ayarlarını yaparak mekanik ventilasyon uygulamasına başlanabilir.

Hastalara mekanik ventilatör ile mekanik ventilasyon uygulaması yaptırabilmeniz için belli başlı bazı bilgilere ihtiyacınız olacaktır. Bunlar;

• Solunum Sayısı
• Tidal volüm
• Minute Volüm
• Verilecek Oksijen miktarı
• PEEP değeri
• Yüksek basınç limiti

Solunum Sayısı: Hastaya dakikada kaç defa ventilasyon yaptıracağımı belirttiğimiz parametredir. Genellikle kardiyak arrest durumlarında solunum sayısı 10-12 olarak ayarlanmalıdır. Ventilatördeki Respiratuar rate yada solunum sayısı yazan bölüm 10-12 olarak ayarlanmalıdır.

Tidal volüm: Hastanın her solunumu sırasında akciğerlere aldığı (inspirasyon) ve verdiği (ekspirasyon) hava miktarıdır. Tidal volümün hesaplanmasında kabaca basit bir formül kullanılır. Tidal volüm, hastanın kilosu ve kg başına gerekli hava miktarı çarpılarak bulunur. Yetişkin hastalarda kg başına 6-10 ml hava gerekli olduğu düşünülürse 85 kg ağırlığa sahip bir hastanın tidal volümünü hesaplayalım.

Tidal Volüm= Hastanın Kilosu X 6-10 ml/kg

Tidal Volüm = 85 X 10 ml/kg (yetişkinlerde 10 ml çocuklarda 6-8 ml seçilebilir)

Yani, 85 kg ağırlığındaki bir hastanın tidal volümü= 850 ml dir.

Minute Volüm: Hastanın 1 dakika içerisinde soluyacağı hava miktarıdır. hastanın dakikadaki planlanan solunum sayısı ve tidal volüm (tidal hacim)’ ün çarpılması ile bulunur.

Minute Volüm = Dakikadaki solunum Sayısı x Tidal Volüm

Hemen yukarıdaki örnekle devam edelim 85 kg ağırlığındaki hastamızı dakikada 10 defa solutmayı planlıyoruz. Bu hastanın tidal volümünü ise 850 ml olarak bulmuştuk.

Minute volüm= 10 X 850 ml    =   8500 ml   = 8,5 Lt

Hastamızın minute volümünü 8,5 Lt olarak bulduk.

Ventilatörde Minute volüm yazan kısım 8,5 Lt ye ayarlanmalıdır.

Verilecek Oksijen Miktarı (FiO2): Hastanın soluyacağı havadaki oksijen miktarı yani FiO2 oranının ayarlanmasıdır. Ya hastanızı %100 oksijen ile yada “mixed” yani %50 ortam havası+%50 oksijen ile solutmayı tercih edebilirsiniz. Hedeflenen Spo2 değerine mixed modu ile ulabiliyorsanız %100 oksijen uygulamasına gerek yoktur.

PEEP Değeri: PEEP  (Positive End Expiratory Pressure) yani “Ekspirasyon sonu pozitif basıncı” ekspirasyon sonunda akciğerler de kalan hava basıncıdır. PEEP değeri genellikle 5-8 cm/H2O (santimetre/su) olarak ayarlanmalıdır. PEEP değeri ve ayarlaması tüm portatif mekanik ventilatörlerde bulunmayabailir.

Yüksek Basınç Limiti (Pressure Limit yada Pmax): Mekanik ventilasyonda ventilatörün, inspiryum sırasında maksimum uygulayacağı basınçtır. Yüksek Basınç Limiti (Pressure Limit yada Pmax) yetişkin hastalarda maksimum 20-23 cm/H2O (20-23 santimetre/su) basıncında başlanmalıdır. Hastanın satürasyon değerlerine ve göğüs hareketlere göre 40 -45 cm/H2O değerine kadar çıkılabilir.

Not: Bazı ventilatörler yüksek basınç limiti değerini cm/H2O bazıları ise Mbar cinsinden verir. Örneğin Sirius ventilatörler yani sarı ventilatörler Cm/H2O ölçüsünü kullanırken Weinmann ventilatörler ise mbar ölçüsünü kullanır. Bu kafanızı fazla karıştırmasın yaklaşık olarak 1 Cm/H2O= 1Mbar‘ dır.

Yukarıdaki bilgilerin hesaplanması yada bilinmesi hastane öncesi acil tıp alanında mekanik ventilasyon uygulaması için yeterlidir. Gelin şimdi hep beraber bir örnekle Ambulanslarımızda bulunan “WEİNMANN” ventilatör üzerinde uygulayalım.

Örnek: Kardiyak arrest resüsitasyonu sonucunda spontan dolaşımı geri dönen ancak spontan solunu olmayan bir 65 kg ağırlığında yetişkin hastamız olsun. Bu hastamızı mehanik ventilatöre bağlamaya ve hastayı dakikada 10 defa solutmaya karar verdik. Spontan solunumu yani hiç solunum çabası olmasığı için ventilatörün asist modunu kullanmayacağız.  FiO2 yi %100 O2 olarak ayarlayalım.

Hastanın minute volümünü bulalım. Bunun için önce tidal volümü bulalım.

Tidal Volüm=65 X 10 = 650 ml

Minute volüm= 650X10= 6500 ml yani 6,5 litre

Aşağıdaki weinmann portatif mekanik ventilatör resiminde bu değerleri ilgili yerlere yerleştirlim.

Weinman mekanik ventilatörde ilgili ayarlar

Portatif Mekanik Ventilatör Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

• Mekanik ventilasyon sırasında  cihazın oksijen bağlantılarının düzgün olduğuna ve yeterli oksijen basıncı varlığından emin olunmalıdır.
• Mekanik ventiilasyon sırasında bakteri filtresi kullanımına özen gösterilmelidir.
• Transport sırasında kabloların katlanmamasına sıkışmamasına dikkat edilmelidir.
• Yüksek basınç limiti 50-55 mbar yada cm/su seviyesini geçmemelidir.
• Mümkünse hasta devreleri her hastada değiştirilmelidir.
• Oksijen basıncı 2,8-2,7 barın altına indiğinde oksijen tüpü hemen değiştirilmelidir.
• Şarjlı cihazların sarj seviyesine dikkat edilmelidir.
• Hastada kullanılmadan önce balon testi ile ventilatör test edilmelidir.